Beneficirani radni staž
Lica koja su, u okviru određenih organizacija zadužena za bezbednost i zdravlje na radu predstavljaju grupu koja ima pravo da svoj radni staž završi ranije u zavisnosti od starosne granice, koja je predviđena u okviru PIO fonda.
Ko ima pravo na beneficirani radni staž?
Sigurno se pitate, ili ste se bar nekada zapitali - ko ima pravo na beneficirani radni staž?
Beneficirani radni staž namenjen je za zaposlene na radnim mestima koja su teška i opasna po zdravlje ili na pozicijama koje ne mogu da se profesionalno obavljaju posle određenih godina života.
Prema PIO fondu, pravo na beneficirani radni staž imaju svi zaposleni kojima poslodavci uplaćuju doprinose i zaposleni koji sebi plaćaju radni staž ukoliko se utvrdi da su radili rizične, teške i opasne poslove koji su pre svega obuhvaćeni beneficijom.
„Beneficirani staž u Srbiji odnosi se na zaposlene u vojsci, policiji, kao i delatnostima kao što su poslovi u rudnicima, crnoj i obojenoj metalurgiji, proizvodnji i preradi nafte, hemijskoj industriji, namenskoj proizvodnji, gumarskoj industriji, farmaceutoskoj industriji, proizvodnji električne energije“, navode na sajtu PIO fonda.
U „Pravilniku o radnim mestima, odnosno poslovima na kojima se radni staž računa sa uvećanim trajanjem" navedeno je da postoji uzročno-posledična vremenska i prostorna povezanost rada na određenom radnom mestu na zdravlje i radnu sposobnost radnika.
Potrebno je u konkretnim slučajevima navesti parametre na osnovu kojih se „rad na takvim radnim mestima smatra naročito teškim, opasnim i štetnim za zdravlje i pored primene svih (opštih i posebnih) zaštitnih mera ili da se, nakon navršenja određenih godina života, profesionalna delatnost ne može uspešno obavljati jer fiziološke funkcije opadaju u toj meri da onemogućavaju njeno dalje obavljanje“, definisano je Pravilnikom.
Kako se računa beneficirani radni staž?
Kada je reč o računanju beneficiranog radnog staža, nužno je napraviti razliku između opštih uslova za penzionisanje od povoljnijih uslova za penzionisanje, navode iz PIO fonda. Oni takođe, napominju da treba razlikovati opšti obračun penzije koji se primenjuje za veliki broj osiguranika od povoljnijeg obračuna penzije koji služi za određene kategorije osiguranika.
Kako ističu: „Povoljniji uslovi za ostvarivanje prava predviđaju da lice može ostvariti pravo na starosnu penziju, u zavisnosti od poslova koje obavlja i u okviru kog organa ih obavlja, i to:
- MUP, MSP, BIA, VBA, VOA, Uprava za izvršenje krivičnih sankcija, Poreska policija, Vojska Srbije (u 2023. godini sa navršenjem 55 godina života i 25 godina staža osiguranja od čega 15 godina efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem),
- podoficir i oficir u Vojsci Srbije (53 godine života i 40 godina penzijskog staža),
- pukovnik u Vojsci Srbije (54 godine života i 40 godina penzijskog staža),
- pripadnici specijalnih jedinica BIA, VBA i VOA (53 godine života i 20 godina efektivno provedenih na određenim specifičnim poslovima u specijalnoj jedinici) i
- ostali policijski službenici (60 godina života i 25 godina života od čega 15 godina efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem)“.
Prema PIO fondu, obračun penzije se vrši prema navršenom stažu osiguranja i zaradama počev od 1996. godine, pri čemu se tako obračunata penzija uvećava za 20 odsto i sve to uslovom da ta lica imaju navršenih 55 godina života i najmanje 24 godine staža osiguranja.
„Pri odlučivanju o pravu na penziju svojstvo osiguranika zaposlenog u navedenim organima se utvrđuje na osnovu rešenja o prestanku radnog odnosa i drugih dokaza o radu na određenim poslovima i periodu tog rada“, ističu iz PIO fonda.
Kolika penzija se može očekivati posle beneficiranog radnog staža?
Prilikom određivanja penzije licima sa beneficiranim radnim stažom utvrđuje se povoljniji iznos penzije.
„Ovo pravo ima i korisnik starosne penzije ostvarene po vojnim propisima do 31. decembra 2011. godine. Napominje se da nije od značaja da li je korisnik penzije ostvarene po vojnim propisima imao prekid u osiguranju, odnosno pravo na ponovno određivanje penzije ima i korisnik koji je narednog dana od dana prestanka osiguranja po osnovu vršenja profesionalne vojne službe bio osiguran po osnovu zaposlenja, odnosno obavljanja samostalne delatnosti“, zaključuju iz PIO fonda.
